Odabir SD kartice

SD (Secure Digital) memorijske kartice su najrašireniji format i koriste ih skoro svi aparati na tržištu, od povoljnih kompakata do profesionalnih mirrorlessa i DSLR-a. Tijekom godina puno puta su povećavali kapacitet, te podizali brzine zapisivanja i trenutno se koristi cijeli niz oznaka za njihove karakteristike koje je nekad teško razlikovati.

KAPACITET

Po kapacitetu dijele se na SD, SDHC, SDXC i SDUC kartice.

• SD kartice podržavaju kapacitet do 2GB
• SDHC (High Capacity) podržavaju kapacitet do 32GB
• SDXC (eXtended Capacity) podržavaju kapacitet do 2TB
• SDUC (Ultra Capacity) podržavaju kapacitet do 128TB

U trenutku pisanja ovog vodiča (prva polovica 2021.) najveće dostupne kartice su SDXC od 1TB.

Svi fotoaparati i kamere su kompatibilni unatrag (sve stare kartice malog kapaciteta rade u novim aparatima dizajniranima za kartice visokog kapaciteta), ali obratno ne vrijedi (npr. fotaparat iz 2005. neće prepoznati modernu 128GB SDXC karticu). Čak i neki novi aparati (pa i mobiteli i tableti) ne prepoznaju najveće moderne kartice, pa preporučamo da u specifikacijama provjerite koji je limit prije kupnje.

Kartice velikog kapaciteta (128 i više GB) se koriste uglavnom za video koji (osobito ako je 4K rezolucije) stvara velike datoteke. Za fotografiju je bolje imati više manjih kartica da u slučaju kvara ne izgubite sve što ste imali na kartici. Više o tome pred kraj teksta.

BRZINA ZAPISIVANJA I ČITANJA PODATAKA

Ovdje situacija postaje malo kompliciranija. Postoji nekoliko klasifikacija brzine prijenosa podataka i naravno, ne mogu svi aparati iskoristiti najbrže dostupne kartice. Također, ukoliko ne snimate video ili ne fotografirate u „burst” modu možete malo uštedjeti i nabaviti malo sporiju i povoljniju karticu.

SD i SDHC kartice su uglavnom označene sa klasama 2, 4, 6 i 10 pri čemu brojka označava najnižu brzinu zapisivanja u MB/s.

SDXC uglavnom koriste UHS oznake pri čemu je U1 minimalno 10 MB/s, a U3 30 MB/s.

Te oznake ne treba miješati sa UHS-I i UHS-II oznakama. UHS-II kartice na pozadini imaju dva reda električnih kontakata i iako nose U3 oznaku, u pravilu su duplo brže od UHS-I kartica koje također nose U3 oznaku. UHS-II kartice imaju smisla samo ako imate aparat koji je specifično označen da ih podržava (visoka brzina se ostvaruje samo preko dva reda kontakata, a ako ih aparat nema bespotrebno je kupiti takvu karticu koja je u trenutku pisanja ovog članka osjetno više cjenovne kategorije).

Odabir je malo olakšan od kad se počela koristiti „video brzina”, označena kao V10, V30, V60 i V90 pri čemu broj označava najmanju brzinu zapisivanja u MB/s.

Pojednostavljeno, za Full HD video nabavite karticu koja ima minimalno class 10, U1 ili V10 oznaku. Za 4K video potrebna je U3 ili V30 kartica. Moguća su odstupanja ukoliko neki aparat ima netipično visoki bitrate za danu rezoluciju (npr. neefikasni video codec kod nekih Canona ili 14 bitni 4:2:2 zapis kod Panasonica). Ukoliko niste sigurni oko odabira, posavjetujte se na prodajnom mjestu prije kupnje.

Neki aparati neće ni dopustiti snimanje pri najvišoj rezoluciji i kvaliteti ukoliko nije umetnuta kartica određenih karakteristika. Npr. popularni Sony RX100 mark IV i njegove novije generacije ne dopuštaju snimanje 4K ili slow motion videa pri 1000fps ako u aparatu nije kartica sa minimalno 64GB kapaciteta i U3 brzine.

Odabir je malo teži ukoliko snimate fotografije u burst modu (kontinuirano okidanje). U tom slučaju trebalo bi saznati koja je najveća brzina pisanja pojedinog aparata. Dobro mjesto za pouzdanu informaciju je web stranica Camera memory speed gdje se mogu pronaći neovisna mjerenja po modelima kartica i po aparatima zasebno.

MicroSD

MicroSD je format osmišljen za uređaje gdje bi SD bio prevelikih dimenzija, pa se koriste uglavnom u mobitelima, tabletima, akcijskim kamerama i dronovima. Sve oznake za kapacitet i brzinu čitanja/zapisivanja su identične kao kod standardnih SD kartica.

TRAJNOST SD KARTICA

Svi oblici flash memorije (to su sve memorijske kartice i USB stickovi) generalno ne slove za dugoročno pouzdani format pohrane podataka. Integrirani sklopovi mogu bez upozorenja prestati raditi, može doći do greške tijekom zapisivanja što može učiniti dio ili cijelu karticu nečitljivom, a tijekom duge pohrane bez korištenja može se dogoditi tzv. „bit rot” odnosno gubitak električnog naboja i samim time i gubitak podataka. U normalnoj svakodnovnoj upotrebi time se ne treba previše zamarati, međutim zlatno pravilo je da se ne drži previše podataka predugo vremena na jednoj kartici. Redovno prebacujte sadržaj kartice na računalo i održavajte „backup” (još jedna kopija svega na vanjskom HDD-u, cloud servisu itd.)

Ukoliko se dogodi problem sa čitanjem flash memorije, često se podaci mogu djelomično ili u potpunosti vratiti sa posebnim softverom. Sve SanDisk Extreme i ExtremePro kartice u ambalaži imaju kod za besplatnu instalaciju RescuePro programa koji pomaže u takvim slučajevima.

Obratite pozornost i na fizičko stanje kartice. Obzirom da su relativno malene i tanke, pri svakodnevnom vađenju i umetanju plastične vodilice kod kontakata se mogu slomiti, pa se čak i kartica razdvoji na dva dijela. To je bio čest problem kod starijih generacija (prije 2010.) ili kod „no-name”proizvođača kartica. I autor ovih redaka ima cijeli set takvih napola potrganih kartica (slika ispod) koji i dalje rade, ali potencijalno se mogu raspasti i dijelovi ostati zaglavljeni u aparatu.

Moderne kartice renomiranih proizvođača su bolje sastavljene, no i dalje nisu potpuno imune. Upravo zato Sony ima posebnu seriju „Tough” kartica koju su ciljano napravljene da bi bile  otporne na svakodnevno i grubo korištenje. Posjeduju IP68 certifikat za otpornost na vodu te nemaju vodilice i sklopku za zaštitu od nenamjernog snimanja (mjesta na kojima najčešće pucaju).

ČITAČI SD KARTICA

Odabir čitača je relativno jednostavan zadatak jer svi čitaju sve kartice, premda ne nužno u punoj brzini. Za manje kartice (ispod 16GB) u pravilu ne treba više od osnovnog USB 2.0 čitača koji je limitiran na oko 20MB/s. USB 3.0 idu do oko 100MB/s i poželjno ih je nabaviti ako imate velike kartice i osobito ako snimate video. UHS-II kartice (dva reda kontakata) rade u svim čitačima, ali za punu brzinu zahtijevaju čitač koji je specifično označen da ih podržava. Naravno, ne zaboravite ih priključiti na USB 3.0 ili brži konektor na računalu (plastika u konektoru je plave boje).

Tekst, Foto: Ivan Ivančić